نیمروز در سیستانوبلوچستان بهدلیل گرمای طاقتفرسا و وزش بادهای موسمی موسوم به بادهای ۱۲۰ روزه، یکی از دشوارترین محیطها برای عملکرد موتور خودرو محسوب میشود. در چنین شرایطی، روغن موتور نهتنها وظیفه روانکاری دارد، بلکه باید در برابر تبخیر سریع، اکسیداسیون شدید و ورود گردوغبار نیز مقاومت کند. کوچکترین ضعف در انتخاب روغن مناسب میتواند منجر به افزایش مصرف روغن، کاهش توان موتور، بالا رفتن استهلاک و هزینههای غیرمنتظره برای رانندگان و ناوگان شود.
از سوی دیگر، سال ۲۰۲۵ با معرفی و عرضه گسترده نسل جدید استانداردهای جهانی مانند GF-7 برای خودروهای بنزینی و CK-4/FA-4 برای خودروهای دیزلی، فرصت تازهای برای انتخاب روغنهای کارآمدتر فراهم کرده است. این تغییرات، همراه با توجه به ضمانت اصالت محصول، به رانندگان نیمروز کمک میکند تا با خیال آسودهتری به کارکرد روزانه و طولانیمدت خودروهای خود بپردازند.
موتورازین در این مسیر با تمرکز بر تامین روغن، پخش عمده و ارائه مشاوره فنی، گزینهای مطمئن برای ناوگانها و رانندگان منطقه محسوب میشود.
چرا نیمروز چالشبرانگیز است؟
نیمروز در جنوب شرق کشور با ویژگیهای اقلیمی خاص خود شناخته میشود. این منطقه در تابستان دماهای بالای ۴۰ تا ۴۵ درجه را تجربه میکند که فشار زیادی بر سیستم روانکاری موتور وارد میکند. در چنین شرایطی روغن موتور سریعتر اکسید میشود و کارایی خود را از دست میدهد.
از سوی دیگر، وزش بادهای ۱۲۰ روزه سیستان که حجم بالایی از گردوغبار را جابهجا میکند، تهدیدی جدی برای سلامت موتور است. ورود این ذرات ریز به سیستم احتراق و روغنکاری، سایش داخلی را افزایش میدهد و اگر روغن موتور کیفیت لازم را نداشته باشد، احتمال آسیب به قطعات حیاتی مثل سیلندر و رینگها بسیار بالا میرود.
کارکرد روزانه و پیوسته خودروها در نیمروز، بهویژه تاکسیها، وانتها و خودروهای حمل بار سبک، عامل دیگری است که این شرایط را پیچیدهتر میکند. موتورهایی که روزانه ساعتهای طولانی روشن هستند، در معرض گرمای دائمی، درجا کار کردن طولانی و ترافیک شهری قرار دارند. چنین محیطی عملاً نیمروز را به یکی از سختترین نقاط برای انتخاب و استفاده از روغن موتور در ایران تبدیل میکند.
چه روغنی برای نیمروز مناسب است؟
خودروهای بنزینی مدرن
از سال ۲۰۲۵ روغنهای ILSAC GF-7A و GF-7B وارد بازار شدهاند. این نسل جدید، نسبت به استاندارد GF-6 در کاهش مصرف سوخت، کنترل لجن موتور و محافظت از تایمینگچین عملکرد بهتری دارد. برای خودروهای جدید (مدلهای ۲۰۱۸ به بعد) انتخاب روغنهایی با گرید 0W-20، 0W-16 یا 5W-30، متناسب با دفترچه سازنده، بهترین گزینه است. این روغنها گردش سریع در استارت سرد و مقاومت در برابر حرارت نیمروز را تضمین میکنند.
خودروهای بنزینی رایج و قدیمیتر
در خودروهای پرکارکرد و مدلهای رایج ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۷، استفاده از روغنهای 5W-30 یا 5W-40 با پایه تمام سنتتیک یا نیمهسنتتیک توصیه میشود. این روغنها در گرمای شدید نیمروز پایداری حرارتی مناسبی دارند و در برابر تبخیر سریع مقاومتر هستند. برای خودروهای قدیمیتر و کارکرد بالا، انتخاب گرید 10W-40 میتواند به حفظ ضخامت فیلم روغن و کاهش سایش کمک کند.
وانتها و خودروهای دیزلی
در نیمروز بسیاری از خودروهای دیزلی سبک و نیمهسنگین برای جابهجایی بار در حال کار هستند. روغنهای استاندارد API CK-4 نسبت به نسلهای قبلی، مقاومت اکسیداسیون و پایداری برشی بالاتری دارند. برای این خودروها، استفاده از روغن 15W-40 یا 5W-40 (در صورت تأیید دفترچه) انتخاب مطمئنی است. در موتورهای دیزلی جدیدتر که به کاهش مصرف سوخت اهمیت بیشتری داده میشود، برخی روغنهای FA-4 هم قابل استفادهاند؛ البته باید سازگاری با موتور بررسی شود.
نکته فنی کلیدی
در اقلیم گرم نیمروز، شاخص Noack (تبخیر کمتر) و HTHS مناسب، از مهمترین معیارهای انتخاب روغن هستند. روغنی با تبخیر پایین، مصرف روغن موتور را کاهش میدهد و مانع ایجاد دود آبی یا رسوبات در محفظه احتراق میشود.
جدول مقایسه گریدهای مناسب برای نیمروز
این جدول یک راهنمای سریع برای انتخاب روغن موتور در شرایط گرمای شدید و کارکرد روزانه نیمروز است. با این حال همواره باید به دفترچه راهنمای سازنده خودرو توجه شود.
| تیپ خودرو/کارکرد | گرید پیشنهادی | استاندارد/نشان | دلیل انتخاب |
| خودروهای بنزینی جدید (۲۰۱۸ به بعد) | 0W-20 / 0W-16 / 5W-30 | ILSAC GF-7A / GF-7B، API SP | صرفهجویی در مصرف سوخت، محافظت از تایمینگچین و توربو |
| خودروهای بنزینی رایج (۲۰۰۷–۲۰۱۷) | 5W-30 / 5W-40 | API SP یا SM | تعادل میان استارت سرد و مقاومت حرارتی بالا |
| خودروهای قدیمی و کارکرده | 10W-40 | API SN یا SM | ضخیمتر شدن فیلم روغن در گرمای نیمروز و کاهش سایش |
| وانتها و دیزلهای سبک | 15W-40 | API CK-4 | پایداری برشی و مقاومت در برابر اکسیداسیون در کارکرد سنگین |
| دیزلیهای جدیدتر توربو | 5W-40 | API CK-4 یا FA-4 | گردش سریعتر در استارت صبح و حفظ مقاومت HTHS در دماهای بالا |
سرویس و فاصله تعویض در نیمروز
شرایط آبوهوایی نیمروز بهدلیل گرمای شدید، گردوغبار فراوان و کارکرد مداوم خودروها، در دسته «شرایط سخت» یا Severe Service قرار میگیرد. این بدان معناست که حتی اگر روغن موتور از نوع باکیفیت و مطابق با آخرین استانداردها باشد، باز هم باید بازه تعویض کوتاهتر از شرایط معمول انتخاب شود.
نکات کلیدی سرویس در نیمروز
- بررسی ماهانه سطح روغن موتور بهویژه در خودروهایی که روزانه ساعات طولانی روشن هستند.
- توجه ویژه به فیلتر هوا؛ گردوغبار نیمروز باعث میشود این فیلتر خیلی زود اشباع شود.
- درجا کار کردن طولانی (بهخصوص در تاکسیها و وانتها) را جدی بگیرید و زمان سرویس را بر اساس آن کاهش دهید.
- برای ناوگان حملونقل، استفاده از برنامه سرویس دورهای با ثبت کیلومتر و ساعت کارکرد توصیه میشود.
جدول بازههای پیشنهادی تعویض روغن در نیمروز
توضیح: این جدول بازههای تقریبی برای شرایط نیمروز را نشان میدهد و باید با دفترچه خودرو تطبیق داده شود.
| نوع خودرو | شرایط معمول | شرایط نیمروز | نکات فنی |
| خودروهای بنزینی GF-7 (0W-20/5W-30) | ۸ تا ۱۰ هزار کیلومتر یا ۱۲ ماه | ۵ تا ۷ هزار کیلومتر یا ۶ تا ۸ ماه | فیلتر هوا را زودتر تعویض یا تمیز کنید |
| خودروهای بنزینی با روغن 10W-40 یا 5W-40 | ۷ تا ۹ هزار کیلومتر یا ۱۲ ماه | ۴ تا ۶ هزار کیلومتر یا ۶ تا ۸ ماه | تبخیر و اکسیداسیون سریعتر در گرما |
| خودروهای دیزلی CK-4 (15W-40/5W-40) | ۱۰ تا ۱۵ هزار کیلومتر یا ۱۲ ماه | ۶ تا ۱۰ هزار کیلومتر یا ۶ تا ۸ ماه | گردوغبار و بار حرارتی زیاد بازه را کوتاه میکند |
ضمانت اصالت؛ چگونه مطمئن بخریم؟
بازار روغن موتور در مناطق مرزی مثل نیمروز گاهی با ورود محصولات تقلبی یا بدون مجوز رسمی همراه است. انتخاب روغن تقلبی نهتنها هزینهها را افزایش میدهد، بلکه میتواند باعث آسیب جدی به موتور شود. برای اطمینان از خرید مطمئن، رعایت چند نکته ضروری است:
چکلیست بررسی اصالت روغن موتور
- خرید از تامینکنندگان معتبر یا نمایندگی رسمی با فاکتور شفاف (موتورازین در حوزه تامین روغن و پخش عمده فعال است).
- توجه به نشانهای استاندارد بینالمللی مانند API Donut یا ILSAC Starburst روی بستهبندی.
- بررسی کد QR یا سریال یکتا روی هر بطری و استعلام آن از وبسایت برند تولیدکننده.
- دقت به هولوگرام، پلمب درپوش و کیفیت چاپ لیبل؛ هرگونه ایراد چاپی یا مخدوش بودن بارکد میتواند نشانه تقلب باشد.
- تطابق شماره بچ درجشده روی قوطی با برگه آنالیز (COA) در خریدهای عمده.
- توجه به تاریخ تولید و انقضا؛ روغنهای قدیمی یا انبارشده در شرایط نامناسب ممکن است کیفیت خود را از دست داده باشند.
این موارد ساده، ریسک استفاده از روغن تقلبی را به حداقل میرساند و خیال شما را از بابت ضمانت اصالت روغن موتور راحت میکند.
جمعبندی
شرایط نیمروز با گرمای بالا، گردوغبار و کارکرد مداوم خودروها، یکی از سختترین محیطها برای روغن موتور در ایران به شمار میرود. در چنین اقلیمی، انتخاب روغنی با استانداردهای روز مانند GF-7 برای خودروهای بنزینی و CK-4 برای خودروهای دیزلی، همراه با شاخص تبخیر پایین و مقاومت اکسیداسیون بالا، بهترین راهکار برای افزایش عمر موتور و کاهش هزینههای نگهداری است.
رعایت بازههای کوتاهتر تعویض، کنترل منظم سطح روغن و توجه به فیلتر هوا، از اصول حیاتی نگهداری خودرو در این منطقه است. در کنار آن، اطمینان از اصالت کالا با استفاده از چکلیستهای بررسی هولوگرام، کد QR و شماره بچ، امنیت بیشتری برای ناوگانها و رانندگان فراهم میکند.
برای استعلام موجودی، دریافت قیمت همکاری، برگه آنالیز معتبر و مشاوره انتخاب بهترین گرید روغن موتور متناسب با شرایط نیمروز، همین حالا با موتورازین تماس بگیرید. تیم ما در زمینه پخش عمده روغن موتور آماده است تا بدون وقفه، نیاز شما را پوشش دهد.
سؤالات پرتکرار
۱) آیا در گرمای نیمروز استفاده از روغن 10W-40 بهتر از 5W-30 است؟
انتخاب گرید به سن و طراحی موتور بستگی دارد. برای موتورهای جدید، 5W-30 طبق دفترچه راهنما توصیه میشود، اما برای خودروهای قدیمیتر یا کارکرد بالا، 10W-40 گزینه مطمئنتری است.
۲) روغنهای GF-7 چه مزیتی دارند؟
استاندارد GF-7 در سال ۲۰۲۵ معرفی شد و نسبت به نسل قبلی، بهبود مصرف سوخت، محافظت بهتر از تایمینگچین و کنترل رسوبات توربو را فراهم میکند.
۳) در نیمروز هر چند وقت یکبار باید روغن را تعویض کرد؟
با توجه به گرمای شدید و گردوغبار، توصیه میشود بازه تعویض در خودروهای بنزینی بین ۵ تا ۷ هزار کیلومتر و در خودروهای دیزلی بین ۶ تا ۱۰ هزار کیلومتر باشد.
۴) شاخص Noack چیست و چرا اهمیت دارد؟
شاخص Noack نشاندهنده میزان تبخیر روغن در دماهای بالا است. هرچه این شاخص پایینتر باشد، مصرف روغن کمتر و پایداری عملکرد موتور بیشتر خواهد بود.
۵) تفاوت CK-4 و FA-4 برای خودروهای دیزلی چیست؟
CK-4 برای طیف وسیعی از موتورهای دیزلی سازگار است و مقاومت بالایی در برابر اکسیداسیون دارد. FA-4 ویسکوز پایینتری دارد و بیشتر برای موتورهای دیزلی جدیدتر طراحی شده است که به کاهش مصرف سوخت اهمیت میدهند.
۶) چگونه از اصالت روغن موتور مطمئن شوم؟
با خرید از تامینکنندگان معتبر مانند موتورازین، بررسی QR کد یا سریال یکتا، کنترل هولوگرام و پلمب درپوش و تطابق شماره بچ با برگه آنالیز میتوانید از اصالت روغن اطمینان حاصل کنید.
